punkt odniesienia
  • Środkowo-wschodnio-europejski
    9.11.2016
    9.11.2016
    Zastanawiają mnie reguły pisowni przymiotników złożonych z więcej niż dwóch członów (por. tę poradę). Czy zgodnie z regułą [186] WSO nie powinno być środkowo-wschodnio-europejski, skoro dwa pierwsze człony są bliższym określeniem trzeciego? Czy należy rozumieć, że zgodnie z uwagą 1 reguły [136] pisownia kolorów jest jedynym wyjątkiem, w którym przymiotnik złożony z więcej niż dwóch członów przymiotnikowych zapisze się łącznie?
  • witryna – raz jeszcze
    28.03.2003
    28.03.2003
    Szanowni Państwo,
    serdecznie dziękuję za wyjaśnienie dotyczące terminu witryna internetowa (załączam je poniżej). Przyznam jednak, że nadal mam wątpliwości. Przecież nie powiemy internauci goszczący w witrynie, wizyta w witrynie?? Witryny sklepowe można wszak tylko oglądać, a z witrynami internetowymi robimy jeszcze inne rzeczy – wchodzimy na nie, odwiedzamy je, powracamy na nie, gościmy na nich, poruszamy się po nich, dokonujemy na nich wizyt. Wydaje mi sie, że kontekst, w jakim jest używane pojęcie witryna internetowa, jest zupełnie inny od tego, w jakim używamy wyrażenia witryna sklepowa, zatem przenoszenie zasad językowych dotyczących pierwowzoru chyba nie sprawdza się… Bardzo proszę o wyjaśnienie moich wątpliwości.
    Dziękuję i życzę miłego weekendu!
    Monika Niemirowska
    Szanowni Państwo,
    zauważyłam, że odpowiadając na pytania internautów, używają Państwo formy w witrynie internetowej, a nie na witrynie (w internetowej witrynie Ministerstwa Sprawiedliwości, w internetowej witrynie tyskiego urzędu miasta itd.). Tymczasem forma używana powszechnie przez samych internautów to na witrynie. Czy uznaliby ją Państwo za poprawną?
    Z góry serdecznie dziekuję za odpowiedź,
    Monika

    Myślę, że użycie metaforyczne powinno mieć oparcie w użyciu doslownym. Towar leży na wystawie sklepowej, ale w witrynie sklepu, nie na witrynie. Jest to logiczne, bo witryna to sklepowe okno, a internetowa witryna to też rodzaj okna, przez które internauci zaglądają do jakiejś firmy lub instytucji.
    - Mirosław Bańko
  • Zapis rzeczowników odliczebnikowych

    29.03.2021
    29.03.2021

    Szanowni Państwo,

    proszę o rozstrzygnięcie. Co prawda zasady zapisu liczb w tekstach niebeletrystycznych pozwalają stosować zapis cyfrowy wszystkich liczb, ale czy stosowanie go do liczebników porządkowych nie będzie nadużyciem i czy osobliwy zapis „nasza sympatyczna 3” zamiast „nasza sympatyczna trójka” (w artykule https://news.blizzard.com/pl-pl/blizzard/23609765/the-lost-vikings-co-trzy-glowy-to-nie-jedna) można uznać za błędny z punktu widzenia czytelności tekstu?

    Z poważaniem,

    Adrian Wajer

  • Zmiana klimatu
    19.05.2020
    19.05.2020
    Mam problem z oceną poprawności językowej terminu zmiana klimatu. W języku angielskim funkcjonuje on w liczbie pojedynczej climate change. W Polsce niestety rozwinęła się forma liczby mnogiej: zmiany klimatu, zmiany klimatyczne, która jest wg części specjalistów geografów niepoprawna, ponieważ nie ma wielu zmian – jest jedna, globalna zmiana klimatu. Ale czy w punktu widzenia językowego forma mnoga nie jest poprawna? Czy jest jakieś oficjalne stanowisko w tej kwestii?
    Pozdrawiam.
  • Chorzele
    30.08.2002
    30.08.2002
    Szanowni Państwo,
    W województwie mazowieckim znajduje się miasto Chorzele, ostatnio modna miejscowość wypoczynkowa, jednak mało kto wie, jak powiedzieć, gdzie jedzie na wakacje: do Chorzeli czy do Chorzel. Oto jest pytanie.
    Z poważaniem
    R. Hellich
  • Do Krzymosz, Krzymoszów czy Krzymoszy?
    9.02.2006
    9.02.2006
    Mam problem z odmianą nazwy miejscowości Krzymosze. W Kulturze języka polskiego (W-wa 2005) H. Jadackiej znalazłam informację o odmianie tego typu nazw (pluralia tantum, s. 73). Odmieniłabym więc w dopełniaczu Krzymoszów lub Krzymosz (podobno tak odmienia się lokalnie), ale Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce z 1981 r. podaje odmianę Krzymoszy. Która więc forma jest właściwa? I czy tę pozycję sprzed lat można uważać za aktualne źródło form fleksyjnych?
  • dyrektor generalna?
    3.04.2002
    3.04.2002
    Która forma jest poprawna w odniesieniu do kobiety: dyrektor generalna czy dyrektor generalny?
  • Dzielimy Bartłomieja
    15.11.2019
    15.11.2019
    Dzień dobry,
    mam pewną wątpliwość co do sposobu dzielenia wyrazu Bartłomiej (w WSO jest Bart-łomiej): zgodnie z zasadą 199 grupę spółgłoskową rtł powinienem podzielić tak, aby część przenoszonych spółgłosek mogła rozpoczynać jakiś polski wyraz. Z drugiej strony norma ta daje pierwszeństwo zasadom morfologicznym, a taką wydaje się respektowanie źródłosłowu danego wyrazu (od aram. bar Talmai ‘syn Tolomaja’), stąd opowiadałbym się za podziałem Bar-tłomiej. Proszę o opinię.
    Z poważaniem
  • ekspapież
    15.12.2006
    15.12.2006
    Proszę o wyjaśnienie poprawności użycia zwrotu ekspapież. Ktoś napisał (o Janie Pawle II), że dana sprawa nie ma związku z ekspapieżem. Potem ktoś inny, że o Janie Pawle II nie można pisać ekspapież, gdyż również pośmiertnie – zgodnie z prawem kanonicznym – jest on papieżem. Jednak papież to „najwyższy zwierzchnik Kościoła”. Po śmierci nie jest już zwierzchnikiem, jest ekspapieżem, a jego następca zostaje papieżem. Będę wdzięczny za lingwistyczną, oderwaną od ideologii, interpretację.
  • glina i gliniarz
    10.04.2003
    10.04.2003
    Witam!
    Zawsze byłem przekonany (bez żadnego wszakże dowodu), że słowa glina i gliniarz, odnoszone do policjanta, przywędrowały z Francji: mundur francuskiego policjanta ma (miał) kolor beżowy (gliniany). Czy jestem w błędzie? Oto poprzednie wypowiedzi w Poradni na ten temat:
    Policjant przyczepia się do ludzi tak jak glina do rąk. To oczywiście punkt widzenia tych, którzy są z prawem na bakier.

    Co do tego określenia gliny i gliniarza mam inne wyjaśnienie. Pochodzi ono mianowicie od tych tabliczek glinianych (aluminiowych) z numerem identyfikacyjnym na piersi, które milicjanci nosili. Nie wiem, czy też w innych krajach.

    Pozdrawiam
    St.P.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego